Praktisch 1 : bergwandelen vóór het wandelseizoen

Door de bergen wandelen in mei - begin juni is een heel intense ervaring. Je komt er bijna geen mens tegen en hebt het hele landschap voor jou alleen. Elke dag alle seizoenen van winter op de passen tot zomer in de vallei. Veel meer kansen om wilde dieren te zien dan in de zomer. De hele bergwereld zien wakker worden uit de winterslaap.

Maar je krijgt dit niet voor niets. Dit waren de twee grote problemen die telkens weer opdoken:

Veel gites zijn nog niet open. Veel winkels zijn nog maar 5/7 dagen open. De skibus rijdt niet meer en de randobus rijdt nog niet. Geen zetellift. Je moet dus heel goed de etappes plannen en sommige zullen behoorlijk zwaarder zijn dan in de zomer. Ik koos voor een lichtere rugzak en lange etappes ; anderen kiezen om de rugzak te verzwaren met kampeermateriaal. In elk geval: je conditie moet beter zijn dan voor dezelfde tocht in de zomer.

Er ligt nog veel sneeuw. Dat varieert natuurlijk van jaar tot jaar. Ik volgde vooraf de condities via een paar webcams van skistations en via de sneeuwberichten op Meteo France. Dit jaar is er abnormaal veel sneeuw, maar ze is heel compact en stevig. Soms is die helemaal anders en heb je nog sneeuwraketten nodig.
In elk geval zijn paden en markeringen onzichtbaar en moet je dus perfect kunnen navigeren. Ik had alleen een piolet en getten bij. Dat betekende dus ook dat ik sommige etappes heb moeten schrappen en vervangen door een alternatief. De piolet heb ik een paar keer echt nodig gehad vnl. bij het dwarsen van steile sneeuwplekken. Om te navigeren gebruikte ik de kaart op 1/25000 ipv de te kleine kaartjes in de GR-boekjes. Het hielp ook dat ik de GR5 "averechts" liep. De meeste sneeuw ligt op hellingen naar het noorden en die moest ik dus afdalen ipv beklimmen. Ik dacht dat er ook minder sneeuw zou liggen in het zuiden, maar dat klopt niet. Dat is ook iets wat ieder jaar anders is.

Nog andere problemen:
Sommige bruggen zijn nog niet teruggelegd. Bruggen in lawinezones worden in de herfst afgebroken en rond half juni teruggelegd. Vaak is er nog een stevige sneeuwbrug - soms niet. Ik moest twee keer een rivier doorwaden. 

Sommige paden liggen er na de winter nog slecht bij. Losse stenen, omgevallen bomen over het pad, hier een daar een stuk dat weggespoeld is of bedekt door een modderstroom. Niks onoverkomelijks. Maar ik was wel onder de indruk van het vele werk dat gemeentewerkers in die paar weken in juni verzetten om alle paden terug pico-bello in orde te hebben voor het begin van het zomerseizoen. Respect ! 

Kaarten :

Ik gebruikte kaarten op 1:25000 op de Smartphone. De Garmin-kaart op de GPS is niet goed genoeg en is belachelijk duur in vergelijking met wat op de Smartphone beschikbaar is en de OpenCycle kaart voor Garmin is niet slecht, maar toch lang niet zo goed als de IGN kaart. De kaarten op 1:50000 in de GR-boekjes zijn goed genoeg om het pad te volgen, maar niet om zelf een route te zoeken door een besneeuwd landschap ; de boekjes vermelden niet eens de aanbevolen winterroutes, die vaak (en met goede redenen !) afwijken van de GR-paden in de zomer. 

Zie iPhiGéNie of andere apps van IGN.

Praktisch 2 : alle etappes op een rij

Dag 01 20 mei Menton - Pointe de l'Ormea- Castellar 12 km +1200 -1050. Vnl. GR52

Geen overnachting mogelijk in Castellar. Er is wel een uitstekende busverbinding naar Menton. Overnachting in het Hotel de Belgique.

Dag 02 21 mei Castellar - Grammondo - Sospel 16 km +1150 -1150. Vnl. GR52
De slaapzaal van Hotel des Etrangers was de logische plek voor de nacht. Gewoon bed en douche ; voor de gezelligheid en het lekker eten moet je in het stadje zijn.

Dag 03 22 mei Sospel - Moulinet - Col de Turini 24 km +1650 -300. Deels GR52A
In Camp d'Argent was alles nog gesloten. Het Hotel les Chamois op de Col de Turini was een echte aanrader! Prachtige inrichting, kaarttrucs tijdens het lekkere huisgemaakte avondeten, ik mocht al mijn spullen drogen in de chauffagekelder, ... AANRADER.

Dag 04 23 mei Col de Turini - Cime d'Authion - Belvédère 23 km +650 -1400. Begin op GR52.
De bedoeling was om te wandelen naar Gordelasque (waar ik niet zeker was dat de gîte open was) en indien die dicht was er een monsteretappe van te maken over Baisse des Prals tot Madonne de Fenestre (waar het winterlokaal in de CAF-hut open is).
Mijn schoenen lieten het afweten, dus in plaats afdaling naar Belvédère en dan al liftend naar Saint-Martin de Vésubie. Daar overnachting in een typische dorpscentrum gîte zoals je die overal ziet in de Alpes Maritimes nl. La Rougière.

Dag 05 24 mei Boréon - Pas de Ladres - Boréon 18km +1050 -1050. Vnl. GR52
Gelift naar Boréon.
Deze dagtocht was een test om te zien hoever ik kon gaan met wandelen in de sneeuw. De steile helling onder de Pas de Ladres en het kruisen van de lawinekegels op de afsteek naar de Refuge de Cougourde waren behoorlijk pittig en zouden voor mij op deze tocht de grens blijven van wat ik aankon zonder crampons of raquettes. 
Overnachting in Gîte d'étappe die een nieuwe eigenaar heeft: een berggids die de Mercantour op zijn duim kent. Het was nog volop in renovatie, maar ik denk dat deze gîte nog beter zal worden dan hij al was. AANRADER. Bedankt Nicolas voor de tips.

Dag 06 25 mei Boréon - Col de Barn - St Dalmas Valdeblore 22 km +1350 -1500 GR52
Heel veel sneeuw op de Col de Barn. De winterroute over Millefonts was de logische keuze in plaats van het GR-pad. Overnachting in de dortoir van de Auberge de Murès. Een welkom alternatief voor de Marmottes die op die dag gesloten waren.

Dag 07 26 mei St Dalmas Valdeblore - St Sauveur - Roure 14 km +900 -1100 GR5
De dag na de verkiezingen waren de 2 mensen die het piepkleine gemeentehuis bemannen paraat voor deze prachtige gemeentelijke gîte. Helemaal gerenoveerd, van alles voorzien (incl. wasmachine) wat de wandelaar nodig heeft. Veruit de beste dorpscentrum-gîte die ik ken in de hele Alpes Maritimes. AANRADER. Alhoewel ik de nacht ook graag in de Vacherie de Longon had doorgebracht als die open was geweest.

Dag 08 27 mei Roure - Longon - Roya 28 km +1850 -1450 GR5
Lange etappe maar heel mooi. De verse sneeuw maakte de passage tussen de Stèle Valette en de Col de Crousette extra pikant en dat liest zich het beste oplossen door de kam te volgen in plaats van het GR-pad.
De gîte in Roya was open, met heerlijke ontvangst en lekker eten. Bedankt om voor mij alleen de gîte te openen.

Dag 09 28 mei Roya - Auron - St Etienne de Tinee 15 km +750 - 1100 GR5
Korte etappe ; achteraf gezien was ik beter doorgestapt tot St Dalmas de Selvage.
Overnachting in de Gîte le Corborant. Gewone dorpscentrum gîte zoals veel in de Alpes Maritimes.
Bedankt Jean-François voor de steun en de tijd bij de zoektocht naar een bruikbaar alternatief voor de GR5 toen duidelijk was dat in Bouseyas alles gesloten bleef. 

Dag 10 29 mei St Etienne de Tinee - Col de Moutieres - Bayasse 23 km +1650 -1000 deels GR5 / GR56
De gîte in Bayasse was een van de meest interessante gîtes waar ik ooit mocht logeren. De slaapkamers en een de living zijn ingedeeld zoals 100 jaar geleden : je krijgt echt een goed beeld hoe de mensen lang geleden hier leefden. Maar de gezellige grote zolder voorzien van alle mogelijke boeken en internetsnufjes zorgen voor een heerlijke ontvangst voor alle wandelaars. Hier kom ik zeker nog eens terug. AANRADER. 

Dag 11 30 mei Bayasse - Col du Restefond - Jausiers 29 km +900 -1500 buiten GR
Vooral een lange etappe. Op de Restefond is er nergens een steile helling, dus de vele sneeuw was er vooral om van te genieten.
De gîte d'etappe l'Ardoisière is eerder een bed & breakfast. De luxe van een kamer apart, maar ook de stijfheid van een hotel waarbij alle wandelaars netjes van elkaar gescheiden worden en apart bediend worden en eerder van elkaar afgeschermd worden dan bij elkaar gebracht worden. De eigenaar kent nochtans de noden van het wandelaarspubliek heel goed want eerder was hij gerant van een refuge en van een echte fietsers- en wandelaarsgîte.

Dag 12 31 mei Jausiers - St Paul en Ubaye 23 km +1300 -1050 deels GR58
Complexe route, die de canyon tussen St-Paul en Jausiers heel goed verkent.
De gîte d'etappe in St-Paul is een klassieker met veel vaste fans. Lage prijzen, gezellig, goed gestoffeerd winkeltje voor trekkers te voet of op twee wielen. AANRADER.

Dag 13 1 juni St Paul en Ubaye - Col de Vars - Guillestre 28 km +1200 -1700 buiten GR

De Auberge de Jeunesse in Guillestre was een ideale logeerplek. Comfortabel, goedkoop, rustige groene buurt, eten OK, wasmachine om de kleren te wassen, goede Wifi, ... AANRADER.
Ik bleef er twee dagen.

Dag 14 2 juni Rustdag met bezoek aan Guillestre en Mont-Dauphin 10 km +400 -400

Dag 15 3 juni Guillestre - Furfande - Arvieux 26 km +1650 -1050 GR541

De vele gîtes in Arvieux beweerden allemaal dat ze nog dicht waren (één persoon was blijkbaar niet interessant genoeg). Een heel prettige overnachting in de Chalet de Viso. Voor een wandelaar alleen is het wat duur, voor een koppel of een gezin dat een paar dagen blijft is dat echt een aanrader.
De gerant is een professionele natuurfotograaf die een paar maand per jaar de natuur intrekt. 

Dag 16 4 juni Arvieux - Col des Ayes - Briançon 22 km +1000 -1400 vnl. GR5
Overnachting in de Gîte Bois de Baracan. Een degelijke gîte die alles biedt wat nodig is, maar zonder extra's. Moeilijk te zeggen wat er mankeert - misschien de "vrouwelijke touch". Een volgende keer probeer ik iets uit in het centrum van Briançon.

Dag 17 5 juni Briançon - Névache 28 km +850 -500 GR5 en vnl. eigen routekeuze
La Découverte in Névache is een echt goede gîte. Goed gelegen, heerlijke ontvangst, gezellige ruime salons, flexibele ontbijturen, ...AANRADER.

Dag 18 6 juni Névache - Refuge Mont Thabor 23 km +1550 -650 vnl. GR5
Ik maakte de tocht behoorlijk zwaarder door extra lusjes naar Lago Verde en La Madonne de Vie Eternelle. De Refuge de Mont Thabor is prachtig gelegen, even buiten de GR5. Ze was nog niet bewaakt, maar gas, hout, bedden, ... alles was perfect in orde. 

Dag 19 7 juni Refuge Mont Thabor - Mont Thabor - Valfréjus 23 km +950 -1900 GR5
De gîte in Valfréjus was dicht dus overnachting in Modane. Op de camping van Les Combes is er een piepkleine trekkershut (alleen bedden, sanitair van de camping). Heel rustig gelegen, volledig afgezonderd van de rest van de camping. Voor eten en drinken is er genoeg keuze in Fournaux of Modane.

Dag 20 8 juni Modane - Polset - Refuge de l'Orgère 12 km +1100 -250 GR5 / GR55
Korte etappe, die ik wat langer maakte met een lus rond Modane. Van de drie Refuges-Portes die door het Parc de la Vanoise gebouwd zijn bij de meest populaire parkings waar wandelingen starten, is de Refuge de l'Orgère veruit de beste. Superhartelijke ontvangst, heel gezellig, prachtig uitzicht, lekker eten met lokale producten. AANRADER.

Dag 21 9 juni Refuge de l'Orgère - Col de Chavière - Pralognan 21 km +1050 -1250 GR5 / GR55
De hut van de dag was de Repoju in het gehucht Prioux, ca. 3 km vóór Pralognan. Een goede gîte met een degelijk restaurant met alles keurig in orde. Maar opnieuw : waar was die specifieke "vrouwelijke touch" die een gîte gezellig en warm en hartelijk maakt ?

Dag 22 10 juni Pralognan - Champagny le Haut 25 km +1550 -1800 eigen route
De etappe was langer dan verwacht dus ik was heel blij dat ik aankwam de Refuge du Bois. Heel professioneel gerund, met uitstekende tips voor de wandelingen van de dagen erna. Veel vertrouwen van de gerant. Bedankt Bruno ! AANRADER.

Dag 23 11 juni Champagny - Col en Glacier de Chiaupe - Champagny 23 km +1750 -1750
Opnieuw in de Refuge du Bois

Dag 24 12 juni Champagny le Haut - Col de Palet 18 km +1350 -250 eigen route
Ik was een van de eerste gasten in de Refuge de Palet. Goede berghut, lekker gegeten, geen warme douche, maar wel een perfecte ondersteuning bij de keuze van de route de dag erna. De gardien kent de ruime omgeving perfect.

Dag 25 13 juni Col de Palet - Col des Sachettes - Refuge de Rosuel 18 km +550 -1600 GR5 + eigen route
Korte etappe - ik wordt lui. In de Refuge de Rosuel is het nog volop verbouwen aan het terras. Desondanks heerlijk lezen bij de haard met het uitzicht op de regen buiten en lekker eten.
De richtlijnen van de gardien zijn niet helemaal bruikbaar : hij doet immers trial en huppelt twee keer zo snel door de bergen als ik met mijn rugzak.

Dag 26 14 juni Refuge de Rosuel - Landry - Refuge de la Balme 25 km  +1500 -1050 GR5
De Refuge de la Balme is een perfect gelegen hut met alles erop en eraan. Incl. warme douche en heel bezorgde gardien. Merci Bernard voor het hulpmiddeltje tegen mijn verkoudheid. De hut is net open dus de eetzaal is nog heel sober en spartaans : ze bleef immers de hele winter open als onbewaakte hut.

Dag 27 15 juni Refuge de la Balme - Roselend - Croix de Bonhomme 21 km +1450 -1000 Tour Beaufortin en Tour du Mont Blanc
Ik volgde de Tour de Beaufortin ipv de GR5. Geen risico om op de Crête des Gites door het onweer overvallen te worden. De Refuge du Croix de Bonhomme is een oer-berghut, op één van de drukste wandelpaden van de Alpen. Desondanks alles dik in orde. Bedankt ! Voor mij veel interessanter dan overnachten in de vallei.

Dag 28 16 juni Croix de Bonhomme - Lacs Jovet - Les Contamines 21 km +550 -1800 Vnl. GR5
Overnachting in de gite / camping van Pontet. Goedkoop, goed gelegen en rustig, maar eten doe je onpersoonlijk in het restaurantje van het pretpark. Kleine maaltijden, veel te weinig koolhydraten. Hier kan beter zelf wat eten kopen in Les Contamines en zelf koken. Interessante tips van de gerant, die zelf wandelbegeleider is.

Dag 29 17 juni Les Contamines - Col Tricot - Bionnassay19 km +1450 -1150
Ik koos voor de Refuge de Fioux omwille van zijn uitzicht op de Aiguille en Dôme de Gouter. Keurige gîte met alles wat je nodig hebt. Alles eten lekker en lokaal klaargemaakt. Heel flexibel met het ontbijt.

En toch een bivak?

Ik was vertrokken met de idee om in de mij zeer vertrouwde Franse Alpen tegelijk nieuwe dingen te ontdekken en mooie herinneringen te herbeleven.
Dat is heel goed gelukt. Water- en sneeuwpret, wandelen en klimmen, familievakanties, trektochten en alpinisme... Alles is teruggekomen.

Er was er eentje die ik niet in gedachten had toen ik vertrok en de eerste log van deze blog poste. Een onvoorbereid bivak in de bergen. Dat, precies 25 jaar geleden, was nochtans een ingrijpende en sterke ervaring. Op het einde van het wandelavontuur zit ik (door de treinstaking in Frankrijk) vast in Genève. Ik kan mee op een vroege TGV. De enige betaalbare plek in de stationsbuurt is de jeugdherberg en die zit compleet vol. En ja ik weet dat er ook taxi's zijn 's morgens vroeg en betaalbare b&b's 10 a 15 km weg van het centrum, maar een soort bivak op een bank in de hall van de jeugdherberg leek me het meest juiste ding.

In schoonheid eindigen

Nog anderhalve dag stappen. Ik kies voor de pittigste variant die me de dag erna in een station brengt. Vandaag Les Contamines - Bionassay, langs de alpiene variant van de Tour de Mont Blanc. Morgen verder naar Saint Gervais.

Een eerste verrassing: in Les Contamines legt een groepje "moeilijke" jongeren de laatst hand aan een thematuin over Samivel : mijn favoriete Franse auteur. Een heerlijke combinatie van grappige akwarellen en heel diepzinnige stukjes tekst.

Op de Alpage de Miage : serieus onder de indruk van de noordwand die zo'n 2000 m oprijst boven de groene weitjes. En... de top is af en toe uit de wolken.

In de afdaling van de Col de Tricot passeer ik de laatste smeltende sneeuwplekken. Mmm, die speciale geur van de natte sneeuw en het ontluikend groen. Een frisse, groene geur die ze van mij gerust in flesjes mogen verkopen.

De Glacier de Bionassay is er erg aan toe. Ik zag hem laatst een jaar of 8 geleden. Toen was ie spectaculair ingekrompen. Nu is het veel erger: finaal in drie stukken opgebroken.

De vele wegen naar Bionassay volgen allemaal de lange graat van het tramspoortje. Net 100 jaar oud. Ik passeer het hotel Bellevue dat even oud is, en een paar jaar geleden helemaal gerenoveerd is tot het meest energiezuinige hotel ter wereld. Maar het is niet open. Blijkbaar heeft de eigenaar en passant de buitenmuren wat verzet en is alles wat groter gebouwd dan in zijn bouwvergunning...

Een leuke graat om wat te flaneren Chamonix te bekijken. Tot een blikseminslag dichtbij me tot de orde riep. Vlug naar beneden. Ik kon het grootste deel van de stortbui vermijden omdat een 4x4 me een lift aanbood. Toch leuk dat er hier 4x4en rondrijden.

In de gite kreeg ik nog een ijskoude douche. De trein die ik morgenmiddag wil nemen rijdt waarschijnlijk niet. De SNCF staakt al een tijdje en het einde is nog niet in zicht. Hier is geen internet. Zorgen voor morgen dus.
De tips stromen binnen van de groep die in de gite logeert en van het thuisfront. Ideeën genoeg, we kunnen rustig slapen.

Voor het slapen gaan : genieten (voor het eerst) van het zicht op de 4000ers in de buurt: Dome de Gouter, Aiguille de Bionassay. 

Notre Dame de la Gorge

Croix de Bonhomme - Les Contamines.
De nacht in de berghut was dik in orde, ondanks de chaos van de start van het seizoen. Tussen het sorteren van zo'n ton materiaal die de helikopter gedropt had en het repareren van allerlei winterschade vonden ze tijd genoeg voor hartelijke ontvangst, warme douche en lekker eten.

Alleen: ik had het echt koud. Zou mijn verkoudheidje van gisteren een griepje geworden zijn? In elk geval vroeg in bed met een hete thee en een pilleke en een extra warme onderbroek (anders had ik die dingen voor niks meegetorst al die weken).
En vandaag langs bij de het kerkje van Maria van de keel.
Het hielp niet echt. Zou Gorge dan toch gewoon "canyon" willen zeggen ipv "keel"?

De ontmoeting van de dag? Op een extra lus langs het prachtige Lac Jovet verraste ik een koppel herten. Ik had nooit gedacht die hier, zo ver boven de boomgrens, te kunnen spotten.

En de Mont Blanc of zijn kleinere vriendjes? Bleven de hele dag in de wolken.

Witte Dame met sluier

Tussen de Refuge de Balmes en de Refuge du Croix de Bonhomme zou ik van het ene naar het andere uitzichtpunt op de Mont Blanc stappen. De wolken blijven de hele dag hardnekkig op zo'n 2800 m hangen en de witte berg blijft dus onzichtbaar. Ik veronderstel dat deze grand old lady zich vandaag nog eens goed wit bepoedert om er morgen nog beter uit te zien.

Eerste halte : de Refuge de Presset. Ideaal om vanop het terras de steenbokken te bekijken. De gardien had een telescoop klaargezet. Een groepje van 7 die een specifieke rots likken voor wat zout en een groepje van een 10-tal die vredig grazen.
Van de gasten in de Presset hoor ik een horrorverhaal van een vreselijk onweer gisteren met hagel, 2-3 uur aan een stuk. Ik zat toen op dezelfde berg maar aan de andere zijde. Daar was het lang niet zo erg en het grootste deel trok over tijdens een half uur pauze in een verlaten herdershut. Er wordt voor mij gezorgd!

Afdaling langs een onbekende variant door de Combe d'A Neuve. Een hele vreemde vallei, met een soort midden-richel die over de hele lengte van de vallei doorloopt. Moerasjes met honderden orchideeën, half bevroren meertjes, mistflarden tussen rotstorens,... Als er geen uitzicht is dan geniet je des te meer van wat vlakbij is.

Op de klim naar de Croix de Bonhomme wordt het plots echt druk. Allé - voor mijn doen dan toch. Dagjesmensen en heel veel trekkers op de Tour du Mont Blanc. De TMB is een van de drukste huttentochten van de Alpen. Dus logisch dat er nu al op weg zijn om 'm vóór het drukke seizoen te doen. Maar als iedereen op zaterdag op dezelfde plek vertrekt ... dan kom je er niet natuurlijk!

Adret - Ubac

Doel van vandaag : de Isèrevallei kruisen. Eerst afdalen van de Refuge de Rosuel langs de noordelijk gerichte kant of ubac, dan terug helemaal omhoogklimmen langs de naar de zin gerichte kant of adret naar de Refuge de Balmes.

De ubac : duistere bossen, ... Maar ook bar slechte paden in het monsterskistation Planarc-Tignisere. En een interessant bezoek aan een oude zilvermijn. Nu zijn dit vredige ruïnes in het bos. 200 jaar geleden was dit een en al lawaai, zwaveldampen, giftig loodstof, massale ontbossing voor houtskool in de ovens,... Alles voor Saruman in Parijs "I want lots of silver to built an army worthy of Mordor" of beter gezegd voor de glorie van Frankrijk.

De adret, of de Versant du Soleil waarmee ze zichzelf verkopen: licht, open, weidse uitzichten. De geur van hooi, perfect bewegwijzerde paden, bellen van koeien en schapen, klaterend water in de irrigatiekanaaltjes,...  Maar warm! Zo warm dat in Bellentre en Vallendraz de honden en katten erbij lagen alsof hun geraamte vloeibaar was geworden.

Voor het eerst kruis ik andere GR5-wandelaars. Een Frans triootje en dan een Canadees. Ze willen allemaal van het meer van Genève naar Menton in 5 a 6 weken. Succes!
Als ik ze vertel dat ik af en toe de GR5 verlaat voor een variant en dat ik extra lusjes inlas kijken ze heel vreemd en snappen ze echt niet wat ik bedoel. Zij "doen" de GR5. Punt.